Hoe waarheidsgetrouw is Vikings?

ELIEN

---

Bron: zender History.

Sinds donderdag kan je op de Amerikaanse zender History Ragnar weer op rooftocht zien trekken in zijn drakkar. De serie Vikings is nu aan haar derde seizoen toe en wint meer en meer aan populariteit. Een ideaal moment om ons af te vragen in hoeverre mate de televisiegebeurtenissen overeenkomen met de geschiedenis. Was Ragnar écht even machtig als in de serie? En hoeveel vrouwen had hij zo precies?

Het gaat nog even duren voordat Vikings op de Belgische buis te zien is - seizoen een en twee kan je alvast bekijken bij iWatch - maar in de VS werd het derde seizoen donderdagavond afgetrapt. Kort even opfrissen: in de serie heeft Viking Ragnar Lodbrok net koning Horik van Denemarken gedood (acteur Donal Logue, je weet wel, die van Grounded for Life). Zo stoot Ragnar het eerst van boer naar graaf en dan uiteindelijk zelfs naar koning. Ondertussen wordt hij bijgestaan door zijn ex-vrouw, schildmaagd Lagertha, zijn tweede vrouw, prinses Aslaug, zijn broer Rollo en zijn oudste zoon Björn. De serie, het kind van de Britse producer Michael Hirst, is inderdaad gebaseerd op ene Ragnar Lodbrok die volgens oude Scandinavische verhalen wild heeft huisgehouden in Engeland en Frankrijk. History Channel of niet, wij hadden graag eens de Ragnar uit Vikings vergeleken met de Ragnar "uit het echt".

Bron: zender History.

Heerser met een vrouw of drie en een heleboel nakomelingen

Volgens Oudnoordse poëzie was Ragnar Lodbrok (of Lothbrok) inderdaad een van bekendste en meest gevreesde Vikingleiders uit de huidige Scandinavische landen. Net zoals in de serie, trok Ragnar naar het Westen om op rooftocht te gaan in wat nu Engeland is. En daarna deed hij Frankrijk aan (in het derde seizoen trekt de vloot van de Noorman daadwerkelijk naar Parijs).

In de televisieserie heeft Ragnar twee vrouwen, namelijk Lagertha en Aslaug. Maar eigenlijk zat er daar nog eentje tussen: na Lagertha begon de Viking iets met Thora Town-Hart. Met haar had Ragnar twee zonen, maar die kwamen om tijdens een veldslag. Thora zelf zou iets daarvoor gestorven zijn aan een ziekte. Na Thora hertrouwde Ragnar met prinses Aslaug.

Bron: zender History.

Uit zijn huwelijk met Lagertha en Aslaug kwamen inderdaad zonen (en dochters) voort die ook meedoen in de serie. De voornaamsten zijn Björn, Ivan de Beenderloze, Ubbe en Sigurd Slang-in-het-Oog. Alleen zou Ivan de Beenderloze de oudste zoon geweest zijn van Ragnar en niet Björn, zoals dat in de serie geportretteerd wordt.

En nog iets over die Ivan de Beenderloze: in de serie heeft dat zoontje van Ragnar inderdaad geen beenderen in zijn benen. Maar volgens historici is Ivan zijn bijnaam voor interpretatie vatbaar. Ivan de Beenderloze zou een ziekte kunnen hebben gehad, waardoor de beenderen in zijn benen weinig tot niet ontwikkeld waren. Maar het zou ook kunnen betekenen dat Ivan impotent was. Of het zou simpelweg een bijnaam kunnen zijn die verwijst naar de naam van zijn broer Sigurd Slang-in-het-Oog.

Ook over het personage Rollo bestaan er enkele onenigheden: er heeft inderdaad een sterke Vikingkrijger geleefd die Rollo heette, alleen heerste die een aantal decennia later dan Ragnar.

Wat de serie wél goed heeft

Er valt heel wat op te merken aan de serie, maar niet alles moet als onwaar worden afgeschilderd.

Bron: AFP/Getty Images.

Zo dragen Ragnar en co géén helmen met hoorns wanneer ze ten strijde trekken. En dat is maar goed ook: die Vikinghelmen met hoorns zijn niet meer dan een fabeltje. Het zou inderdaad kunnen dat er zulke helmen gebruikt werden bij bepaalde rituelen, maar zeker niet wanneer ze streden (dan zouden die zware dingen meer ongemakken hebben veroorzaakt dan wat dan ook).

Ook worden de personages niet voorgesteld als barbaren die enkel en alleen uit zijn op roven en plunderen. Vikingen waren eigenlijk een heel gesofistikeerd volk: ze maakten heel fijne juwelen met piepkleine details (of lieten slaven die maken) en ook persoonlijke hygiëne was voor hen belangrijk. Zo werden er kammen, wasbakken en zelfs smalle, ijzeren stokjes om oorsmeer te verwijderen teruggevonden. De Noormannen oefenden ook een prehistorische vorm van tandheelkunde uit (tevens voor interpretatie vatbaar). En ze hadden zelfs een eigen gezelschapsspel.

Bron: Elien.

Net zoals in de serie, plaatsten Vikingen hun wapenschilden aan de buitenkant van hun schepen. Ook zou Ragnar daadwerkelijk een zonnesteen gebruikt hebben om koers te kunnen zetten naar het Westen. En, last, but not least, Mjölnir (het sieraad dat symbool staat voor de krijgshamer van de dondergod Thor) was inderdaad het geliefkoosde juweel van de Noormannen.

Wat de serie dan weer niét goed heeft

Maar helaas is niet alles wat je in de serie te zien krijgt even waarheidsgetrouw.

In de reeks kan je de Vikingen voorbij zien varen in hun drakkars met daarop een drakenkop. Heel mooi en mythisch allemaal, maar in het echt zijn er weinig Vikingschepen teruggevonden die op hun voorkant een drakenkop hadden.

Bron: zender History.

Na The Lord of the Rings en Game of Thrones hebben we een soort van verwachtingspatroon gecreëerd voor hoe vechterskledij er vroeger zou moeten hebben uitgezien. Bijgevolg dragen Ragnar en zijn strijders nu gecompliceerde en zeer precies vervaardigde strijderspakjes. Maar in het echt zag dat er allemaal niet zo charmant uit.

We zouden nog kunnen meegeven hoe de echte Ragnar uiteindelijk om het leven is gekomen. Maar we willen je onnodige spoilers besparen en doen dat dus niet. Moraal van het verhaal: alle attributen die in de serie voorkomen, van de drinkhoorns waarmee de personages hun dorst lessen tot de drakkars die ze bevaren, zijn niet altijd even geloofwaardig. En ook de plot moet je met een korreltje zout nemen. Maar al bij al doe je inderdaad een stukje geschiedenis op wanneer je Ragnar en zijn strijders tekeer ziet gaan.

Ook leuk om te weten

• De er nu als een woeste krijger uitziende Travis Fimmel, de acteur die Ragnar speelt, was vroeger een gladgeschoren topmodel voor Calvin Klein;
• Het openingsnummer 'If I Had A Heart' komt uit het debuutalbum van Fever Ray, de zangeres van onder meer The Knife. Het nummer was ook al te horen in series zoals Breaking Bad en Black Sails en in films zoals Horns;
• Gustaf Skarsgård, Floki in de serie, is de jongere broer van Alexander Skarsgård (yes, Eric Northman uit True Blood) en de zoon van Stellan Skarsgård (oftewel professor Erik Selvig uit de Marvel-films). De drie heren hebben elk al een Viking-rol vertolkt: zo speelt Stellan een Viking in King Arthur en Alexander... Wel ja, Eric is een en al Viking in True Blood.